“10 yaşında olmuş olanlar ve 10 yaşında olacak olanlar için…”
Bu filmi izlemek için karşısına geçtiğinizde, izleyeceklerinizin bir rüyaymış hissi vermesine kanmayın. Her ne kadar izleyecekleriniz bir rüyaymış gibi gözükse de, ne “Ruhların Kaçışı”nın kahramanı Chihiro’nun yaşadıkları, ne de sizin kendinizi içinde bulmanızın muhtemel olduğu hal, rüya değil. İzledikçe daha da fazla şey görmek isteyeceğiniz, on yaşındaki şımarık bir kızı olgunlaşmaya zorlayan fantastik bir diyarla ilgili eşsiz bir masal…
Ailesi ile birlikte yeni bir kasabaya taşınmak üzere yola çıkan küçük Chihiro, arabanın arka koltuğunda sızlanıp durur. Hayatındaki bu değişiklik hiç hoşuna gitmemiştir. Çünkü henüz daha 10 yaşındadır. Yaşının verdiği naiflikle, mutsuzluğunu sonuna kadar belli eder. O anda hayatındaki en önemli ve en acı şey; okulunu ve arkadaşlarını geride bırakıyor olmak, bilmediği ve belki de kendisini korkutan yeni bir mekana doğru yol almaktır. Ancak çok geçmeden babası, her nasılsa yanlış bir yola sapar ve aile, kendilerini terk edilmiş bir eğlence parkına benzettikleri metruk binalarla dolu bir yerde bulur.
Mızmız Chihiro’nun protestolarına karşın parkı keşfetmenin iyi bir fikir olduğunu düşünen anne ve babası, kimselerin olmadığı bu tuhaf yerde karşılarına çıkan leziz yemeklerle dolu bir açık büfede tam anlamıyla kendilerini kaybeder. Onlar şuursuzca yemek yerken etrafı gezen ve bu arada ona derhal parkı terk etmelerini salık veren Haku adlı bir çocukla karşılaşan Chihiro, döndüğünde anne ve babasını kocaman iki domuza dönüşmüş bir şekilde, hala yemek yerken bulur. Gördüklerine inanamayan küçük kıza, aniden çöken akşamın getirdiği bir sürpriz daha vardır. Karanlıkla birlikte binalarda ışıklar yanar ve ortalığı yemeklerin asıl sahipleri olan ruhlar kaplar. İşin aslı Chihiro ve ailesi, dünyanın tüm ruhlarının dinlenmek için ziyaret ettikleri garip bir gölge dünyaya düşmüşlerdir. Bu yerin ana yapısı ise Yubaba adlı bir cadı tarafından yönetilen ve ruh tanrılarına hizmet veren bir hamamdır. Yubaba’nın yardımcısı olduğunu öğrendiği Haku’nun desteğiyle, domuza dönüşen anne ve babasını kurtarmanın tek yolunun bu hamamda bir hizmetçi olarak çalışmak olduğunu anlayan Chihiro, işi alabilmek için isminden feragat etmek zorunda kalır. Küçük kızın ismini tutsak eden Yubaba ona yeni adını bahşeder: “Sen”. İşler bundan sonra alabildiğine karışır…
Bir olgunlaşma hikâyesi…
Ruhların Kaçışı, en özet haliyle 10 yaşındaki bir çocuğun olgunlaşma sürecini anlatır. Hayatımızdaki dönüm noktalarından birisi sayılabilecek ergenlik döneminin sunduğu zengin malzemeden sonuna kadar faydalanmış Miyazaki. Attığı her yeni adımda öyküyü daha da zenginleştiriyor. Chihiro’nun karşılaştığı olaylar, gerçek dünyada çocukluktan ergenliğe geçen bir kişiyi bekleyen zorlukların birer yansımasına dönüşüyorlar.
Filmin, olgunlaşma temasıyla ilgili söylediği bir başka şey ise, hayatta birbirine zıt kavramların, mesela zor ve kolayın, korkunç ve sevimlinin, sevgi ve nefretin ama hepsinden önemlisi, iyi ve kötünün bir arada ve hep var olduklarını kabullenmek. Miyazaki’nin diğer filmlerinde olduğu gibi, bu filmde de net bir iyi veya kötü yok. Miyazaki, kolay kolay hayal edilemeyecek bir evreni bizlere sunarken, farklı olanı ve hayattaki zıtlıkların varlığını kabul etmemiz gerektiğini hatırlatıyor.
Masum Chihiro
Chihiro’nun masumluğundan bahsettik… İşte bu masumiyetin çıkış noktası, yönetmenin filme esin kaynağı olan bir anısı. Kalabalık bir dost grubuyla tatile giden Miyazaki, arkadaşlarından birinin 10 yaşındaki kızına bakar ve daha önce hiç 10 yaşındaki kızlar için film yapmadığını fark eder. “Evet, şu an mutlu ve coşkulu bir çocuk ama böyle bir dünyada büyürken bu özelliklerini koruyabilecek mi?” diye düşünür ve bu motivasyonla o küçük kız için bir film yapmaya karar verir. Chihiro karakteri, bu 10 yaşındaki kızı örnek alarak yaratılır. Film tamamlandığında Miyazaki; “Bu film 10 yaşında olmuş olanlar ve 10 yaşında olacak olanlar için” der.
İçerdiği temasal zenginliği bir kenara bırakırsak, Ruhların Kaçışı görsel açıdan da büyüleyici bir anime. Miyazaki’nin mükemmel hayal gücü sayesinde karşımıza çıkan tasarımlar, bunları destekleyen Hisaishi müzikleri, seyirciyi alıp götürüyor ve en şahanesinden bir rüyayı uyanıkken izleme lüksünü sunuyor…
Ruhların Kaçışı Filminin Karakterleri:
Ogino Chihiro: Chihiro filmin ana kahramanı olan 10 yaşındaki bir kız çocuğu. Taşınmak zorunda oldukları ve arkadaşlarından ayrılacağı için çok mutsuz olan Chihiro çıktıkları bu yolculukta içindeki gücü keşfeder.
Ogino Akio: Chihiro’nun babası, kendine oldukça güvenen ve bu nedenle düşünmeden ani kararlar veren bir karaktere sahip.
Ogino Yuuko: Chihiro’nun annesi. Olgun bir karaktere sahip. Kızının agresif davranışlarını olgunlukla ve doğal karşılıyor.
Haku: Chihiro’yu kaybolduğu bu büyülü dünyadan kurtulmasına yardım etmeye çalışan, artık gerçek adını bile unutmuş bir çocuk.
Yubaba: Aburaya adlı banyo evinin sahibi, koca kafalı yaşlı bir kadın. Dev bir de bebeğe sahip. Chihiro ile bir kontrat imzalar ve onu kontrol altında tutabilmek için zamanında Haku’ya yaptığı gibi ismini değiştirir ve Sen ismini verir.
Kamaji: Altı tane kolu olan yaşlıca, fakat görüntüsünün aksine iyi kalpli biridir. Banyo evinin sıcak suyunu ayarlamakla görevlidir. Chihiro’nun işe alınmasında yardımcı olur.
Susuwatari: Örümcek görüntüsüne sahiptir. Kamajinin çalıştığı yerde kazana kömür taşımakla görevlidirler.
Lia: Chihiro’dan sorumludur. O da banyo evinde çalışmaktadır ve Chihiro’ya işi öğrenmesinde yardımcı olur baştan ona karşı soğuk davransa da, sonradan onu sever ve elinden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışır.
Kaonashi: Chihiro’nun onu yağmurda ıslanmaması için banyo evine girmesine yardımcı olması nedeniyle Chihiro’ya yardımcı olan bir ruh.
Bou: Yubaba’nın dev bebeği, bir erkek çocuk.
Zeniba: Yubaba’nın ikiz kız kardeşi ve rakibi…