Roberto Rosellini’nin savaş üçlemesinin ikinci filmi olan Paisa‘ birbirinden bağımsız parçalardan oluşuyor. Her parçanın önüne eklenmiş tanıtıcı, açıklayıcı, haber niteliğindeki görüntülerin ardından, yaratılmış ve yaşanmış olması çok büyük olasılık taşıyan olaylar verilmiş. Yaratılan bu belgesel havası bütün film boyunca devam ediyor. Yalın bir anlatımla ve yine bütün Yeni Gerçekçi filmlerde olduğu gibi amatör oyuncularla toplumsal bir film çıkarılmış.
Daha başlar başlamaz verdiği belgesel havasıyla akımın etkisini hemen hissettiren filmde anlatımdaki mesaj vermeye yönelik yapı dikkat çekiyor. Filmde mesajın birden fazla olay üzerinden anlatılması ve toplumcu bakış açısıyla verilmesi de yönetmenin niyetini açıkça belli ediyor. Yıkık dökük harabeler arasında koşuşturan halkın durumu olağan gerçekliğiyle gözler önüne seriliyor. Botlarını çalan bir çocuğun yaşadığı yere giden siyahi asker Joe da oradaki insanların durumu karşısında dehşete kapılıyor.
Filmin her parçasında farklı bir mesaj farklı bir olay oluşu da insanı tutmaya yetiyor. Bir bölümde oğlunu soran bir anne, bir bölümde askerlere görünmeden bir yerlere gitmeye çalışan iki insanın camdan bakışı, muhtemelen emekli bir binbaşının başına güneş geçmemesi için miğferini istemesi, nehre adeta bir etiket yapıştırılarak atılmış gerillacesedi gibi insanı derinden etkileyen dramatik olaylar zinciri. Dramatik olaylar zinciri dediysem olaylar Hollywood’un klasik anlatısındaki gibi başlayıp, yükselip, çözülmüyor. Olaya ortasından girip, iyi ya da kötü sonucunu göremeden çıktığımız oluyor. Filmin birbirinden bağımsız altı parça halinde işlenmesi zaten klasik bir dramatik yapısının olmadığını bize gösteriyor. Filmin kurgusu da çok fazla karmaşa, algılanması zor bir durum yaratmadan hatta olayın öncesinde haber görüntüsü şeklinde bir açıklama sunularak yapılmış.
İkinci Dünya Savaşı’nın 1943-1944 yıllarında İtalya’nın bazı bölgelerinde yaşananların belgeseli olan film; hümanist bir bakış açısıyla, yıkık dökük binalar arasında, sokakta, çoğunlukla profesyonel olmayan oyuncularla ve düşük bir bütçeyle çekilmiştir. İtalyan Yeni Gerçekçi Akımı’nın hemen hemen bütün özelliklerini taşımaktadır.